N° 39 - Expert aan het woord: Bespoke brillen bij Lunetier Ludovic
Brillen dragen is al enige tijd geen exclusiviteit meer voor wie moeilijker focust, maar is daarnaast ook een fashion statement geworden. Voor sommigen zelf een bepalend attribuut dat niet enkel het visuele aspect versterkt, maar zonder twijfel ook de persoonlijkheid van de drager een andere dimensie kan geven.
Dat er in Brussel ook een echte bespoke brillenmaker zit, was ook voor ons een bijzondere ontdekking. Voor wie denkt : "Bespoke brillen, kan het nog gekker? " Wel dan hebben we goed nieuws ; "Ja dat kan zeker en gek is dat eigenlijk helemaal niet. "
Deze keer trokken we naar hartje Brussel waar bij onze kennis, de enige bespoke brillen maker van het land verscholen zit in een zijstraatje van de Sablon.
Toegegeven, ook wij waren even benieuwd naar dit verhaal, maar de bijzonder aangename en vlotte ontvangst van Mr Ludovic zelve, zorgden ervoor dat ook dit een fantastisch inspirerend verhaal werd.
Mr Ludovic Elens in zijn workshop
S : Mr Ludovic, hoe zou je jezelf en wat je doet kort beschrijven?
Ik begin graag met mijn privé leven, het is zo nauw gebonden aan mijn professioneel leven dat het niet anders kan. Mijn vrouw en ik hebben 3 jongens en een winkel. We hebben samen de zaak opgestart in 2015. Mijn dagen zijn goed gevuld, ik blijf niet graag zitten op een stoel of achter een computer. Mijn benen kriebelen wanneer ik te lang blijf zitten. Op een morgen, zei ik aan mijn vrouw, “ik wil brillen op maat maken in buffel hoorn”. “Wat wil je maken in het wat?” antwoorde ze –“ Ja, ik wil brillen maken.” Zes jaar later staan we hier aan de Zavel in Brussel, met 4 personeelsleden en honderden brillen verder.
S: Vanwaar de passie voor brillen en meer nog om ze op maat te gaan maken?
De bril is tot mij gekomen, een beetje door een samenloop van omstandigheden. We gaan 18 jaar terug, ik was 17 en had mijn 4de middelbaar gedaan, ik moest van richting veranderen. Optiek en optometrie wordt in het technisch secundaire onderwijs gegeven en start in het vijfde. Veel keuze had ik niet, dus ging ik van start in de optiek branche. Op die manier ben ik begonnen, dan stage gelopen en direct beginnen werken toen ik 21 jaar was. Ik heb in een grote keten gewerkt waar volume het belangrijkste was. En daarna voor een onafhankelijke opticien gewerkt. Hetzelfde object, maar kwaliteit was het belangrijkst. Een totale andere aanpak met bovendien liefde voor de brillen.
Klanten kwamen bij ons voor een bril op maat, maar ik was niet tevreden met het resultaat. Dit is exact het punt waar het allemaal mee begonnen is. Het is op dat moment dat ik ben beginnen zoeken naar brillen makers in België. Niets gevonden, mijn zoektocht verder gedaan in Frankrijk. Daar in de Jura heb ik meester brillenmakers gevonden. En zij hebben mij het vak aangeleerd.
S : Heeft u hiervoor een speciale opleiding genoten?
Brillen maken heb ik niet op school geleerd. De optiek opleiding focust zich hoofdzakelijk op optometrie, optische glazen in de bril slijpen en monturen herstellen. Het zijn, zoals ik zei, meesters die het mij hebben aangeleerd. Les Meilleurs Ouvriers de France, (MOF) Beste arbeiders van Frankrijk ruw vertaald. Ze hebben al hun kennis met mij gedeeld, op die manier ben ik terug naar België gekomen met een vergeten kennis en vakmanschap. Want u moet weten dat tot in de jaren 50’ – 60’ kon elke opticien brillen maken. Maar het is verloren gegaan, niet omdat het zeer moeilijk is maar omdat het gemakkelijker is om gewoon de brillen aan te kopen en door te verkopen.
Het succes van Lunetier Ludovic is ook te danken aan de industrialisatie van de productie van de brillen. Het is zoals in velen sectoren, “one size fits all”. Eén maat van bril voor iedereen. Eén neusmaat voor iedereen. Tot in de jaren 80 produceerde de merken verschillende bril maten, maar dat is verleden tijd. De merken bieden veel kleuren maar weinig of geen verschillen in maten.
S: Kan u even schetsen hoe complex en gedetailleerd het maken van een persoonlijke bril is?
We houden rekening met 15 maten op het gezicht, en ik spreek nog niet over de dioptrie. Enkel voor de neus zijn er al 4. De breedte van de neus, de verticale en horizontale openingshoeken, de ligging van de top van de neus ten opzichte van de pupillen.Daarnaast is ook de perceptie voor elke brildrager. De ene wenst zijn bril lager te dragen, de andere wenst dat de bril spant, de ene heeft lange wimpers de andere heeft dikke kaken.
We werken op één tiende van de millimeter, als de rand van de bril 3 mm is of 3,5 mm, ziet de klant het verschil. Dit zijn technische details, maar wat we het liefst doen zijn de esthetisch details. Een vergrootglas in het uiteinde van de veren. Een bril geïnspireerd op de nieuwe zeilboot van de klant. Een dandy neusknijper uit de jaren 30’. Een gepersonaliseerde gravering in de binnenzijde van de bril. Een extra brede bril omdat al de brillen veel te strak nijpen. Een gevoelige neus. Maori graveringen op de veren. Een dame zonder oren. Een dikke rand maken om de glazen extra te beschermen. Noem maar op. Elke bril die we maken is uniek en dat is het tofste.
S: Waarom zou iemand een bril op maat moeten laten maken als er al talloze winkels en brillen merken bestaan?
Ik heb gemerkt dat we 3 verschillende klanten hebben. De brildrager die lokaal wil consumeren. Er zijn Belgische designs, maar geen Belgische industriële productie van brillen. Er zijn mensen die iets in gedachten hebben. Hun visie is een beetje buiten de mainstream. En wij maken die bril voor de klant, ik ben geen designer die mijn visie van de bril wil opleggen. Maar ik ben de persoon die de bril voor de klant maakt. Mijn plezier is het maken, of dat die rond of vierkantig is, maakt weinig uit. En ten laatste zijn er mensen die buiten de standaardmaten zijn. Een groot hoofd, een smalle neus, een slank gezicht, een wipneusje, een Egyptische neus, hoge sterktes, lange wimpers, hoge jukbenen, …
Maar er zijn ook brildragers die gewoon begrijpen dat het geen luxe is. Ze dragen hun bril van ’s ochtends tot ’s avonds, 365 dagen per jaar gedurende meestal 4 jaar. Of ze nu naar een trouw gaan of dat ze thuis cocoonen, ze hebben hun bril op de neus. En sommige klanten begrijpen hoe belangrijk hun bril is. Die kiezen voor comfort en maatwerk.
S: Kan je ook gewoon binnenstappen en vragen om een bepaalde bril exact na te maken ? Hoeveel tijd mag ik rekenen op een eerste ontmoeting en het finale afgewerkte stuk op te zetten?
Ja we hebben onlangs een bril gemaakt geïnspireerd van een pasfoto uit de jaren 80’ van de klant. Hij zei: “Ik wil opnieuw deze bril.” Er zijn ook mensen die echt gehecht zijn aan hun gebroken bril, en ze wensen exact dezelfde. Het is voor ons bijna hetzelfde werk dan een nieuwe bril te ontwerpen. Aangezien we alles opmeten en hertekenen.
De eerste afspraak neemt meestal een half à 1 uur. Ik neem al de maten op het gezicht en we spreken over uw bril: wat het niet mag zijn, hoe het zeker moet, wat de wensen en verwachtingen zijn, de kleur, vorm, …Twee weken nadien zijn de prototypes klaar. De tweede afspraak neemt plaats in het salon op het eerste verdiep. Daar spreken we over vorm, de diktes, het materiaal, de kleur, de details, de afwerking, …
De derde afspraak is in het atelier, in de kelder van de winkel. Dat is de fitting, de bril aanpassen aan het gelaat van de klant, de neus vorm, de kromming van de veren achter de oren. Maar ook de afwerking, de effecten op de bril, het volume. De bril is bijna klaar en we vervolgens spreken over de glazen die erin moeten. Er kan dan ook een oogmeting gedaan worden. Er wordt ook over de persoonlijke graveringen gesproken. Enkel de naam of soms iets anders…Reken nog een week na de fitting en dan zal de bril finaal klaar zijn. In totaal neemt het meestal tussen de 8 à 12 weken.
S: Er is een merkbaar verschil naar prijs toe dan in het retail segment. Iets wat wij ook vaak moeten toelichten, maar waar zit de grote kost mbt uw handgemaakte brillen?
Ja er is een verschil, maar ik moet zelden veel uitleg geven. Wanneer de klant een rondleiding krijgt in het atelier, begrijpt hij dat wij unieke brillen maken.
We hebben een super vlindermodel getekend, en ze vroeg nadien er nog een schepje bovenop te doen. “Something wild” zei ze. .
S: U kiest heel bewust voor een gelimiteerd aanbod van materialen, is daar een reden voor? Welke draagt uw voorkeur uit en waarom?
Ik kijk altijd naar nieuwe of andere materialen. Maar aangezien de bril in contact is met uw huid is het belangrijk dat het materiaal, of de lak geen allergische reacties veroorzaakt. Ik ben begonnen met acetaat een super kunststof zonder petroleum. We hebben veel kleuren en zelfs platen van de jaren 80’ en 90’. Klassieke motieven en felle kleuren. Zeer gevarieerd materiaal en leuk te bewerken.
Vervolgens maken we brillen in het buffel hoorn. Dit is zelfs onze specialiteit geworden. We hebben hoorn uit verschillende hoeken van de wereld om telkens verschillende rundrassen te hebben en dus ook verschillende kleuren. India, Vietnam, Madagascar en Ouganda. Het zijn enkel dieren uit de veeteelt waaronder de waterbuffel, de zeboe en de watusi. Hoorn is een nobel materiaal, het is keratine dus anti-allergisch aangezien we zelf keratine aanmaken door onze nagels en haren. Een bril in hoorn is lichter dan kunststof en ook warmer in de winter. Hoorn neemt de warmte op van uw huid en is dus zeer aangenaam. De bril gaat zichzelf verder aanpassen uitzetten na 6 maanden draagtijd. Er is wel een onderhoud nodig, goed vetten en jaarlijks binnen brengen zodat we de bril weer helemaal opblinken.
Vervolgens maken we ook brillen in het hout. Daarvoor hebben we ongelofelijk fineer hout. Ik heb het gekocht van een gepensioneerde meubel restaurateur. Hij had het in het begin van zijn loopbaan gekocht van een Luikenaar die met pensioen ging. En de Luikenaar had het gekocht van een Parijzenaar die meubels maakte. Het hout is dus 100 jaar oud, we hebben zelfs krantenartikelen uit 1917 teruggevonden die op het hout gelijmd waren. Het concept met hout is dat ik minstens 6 lagen nodig heb, de klant kiest elk laag. Hij heeft keuze uit een twintigtal hout soorten. Palissander, beuk, citroen, ebbehout, …
We bieden ook brillen in het massief goud, 18kt en in schildpad. Daarvoor werken we met een goudsmid en een “écailliste”.
In de markt is ontzettend veel te vinden. Olies, waxen, parfums, … Wij maken er een punt van met een beperkte selectie te werken, waarop klanten kunnen vertrouwen dat het echt topkwaliteit is.
S: Kan iemand zijn eigen materiaal aanleveren?
Ja dat is al gebeurd, iemand met een skateboard onlangs. Maar het strafste was toen een klant binnen kwam en wou eerst het atelier zien om te weten of we werkelijk ambachtslieden waren. En hij is nadien teruggekomen met een nijlpaardtand ! Ongelooflijk gigantisch stuk tand. 60 cm lang en zeer zwaar. Hij is taxidermist en maakt de snavels van zijn opgezette vogels ermee. Wij hebben daar een bril van gemaakt. Leuk project.
S: U vertelde me dat ook bij u maatwerk niet per sé opzichtig of flamboyant hoeft te zijn, maar komen er ook mensen binnen met een foto van bijvoorbeeld één van Elton Johns extravagante brillen ? En maakt u die dan?
Ja natuurlijk zijn er mensen die een idee hebben en nergens zo’n bril vinden. Mijn filosofie is dat ik de bril niet moet dragen, ik ben de persoon die de bril maak. Mijn plezier is het maken van de bril en als het anders is waarom niet. Ik denk aan een klant uit de verenigde staten die speciaal langs Brussel kwam tijdens haar reis door Europa. “Ik wil iets extravagant”. We hebben een super vlindermodel getekend, en ze vroeg nadien er nog een schepje bovenop te doen. “Something wild” zei ze.
S : Kan een bespoke creatie bij u steeds worden hersteld, aangepast, opgefrist? Kunnen we zeggen dat wanneer u een bril op maat laat maken bij u, die een levenslange garantie heeft?
Wij zeggen altijd: « Vend qui veut, répare qui peut ». Iedereen kan verkopen, maar niet iedereen kan herstellen. Wij maken veel herstellingen voor klanten die niet konden verder geholpen worden door hun klassieke opticien. Er zijn zelfs opticiens die ons herstelling doorsturen.
Onze creaties zijn natuurlijk voor altijd onder garantie hersteld of vervangt. Zeker voor de eerste brillen die we 5 jaar geleden hebben gemaakt. Toen waren onze eisen niet zo hoog, nu met meer ervaring en vakmanschap, vinden we dat onze eerste klanten zeker een nieuwe bril mogen krijgen zonder kosten. Ik vind het fair, zij hebben mij toen ondersteund.
S: Onder de prachtige en gecureerde winkel ruimte, licht het atelier. Quasi een exacte tegenpool als verticaal spiegelbeeld. Waar de winkel ruimte licht, karakter en professionaliteit uitstraalt, is het atelier chaotischer, donkerder, waar een ambachtelijke sfeer de bovenhand neemt. Krijgt elke klant deze 2 ruimtes te zien?
Het zijn twee verschillende sferen inderdaad. Waar onze ambachtslieden aan het werk zijn, mogen zij een beetje meer casual zijn. De klant mag zeker naar beneden, het is onze troef en ik ben fier op ons atelier. En het is een leuke ervaring dat mensen onthouden, dat heb ik al vaak gehoord. “Ik ben 3 jaar terug eens in het atelier mogen komen”.
S : Vaak wordt kwalitatief maatwerk in het algemeen snel bestempeld als iets exclusief, enkel voor de rijken, de clichés. Bij SCHAAP werken dagdagelijks om mensen te laten zien dat dit ook anders kan, en investeren in betere doordachte en goed zittende stukken op termijn een veel betere investering zijn? Hoe denkt u daarover?
Ik ben akkoord dat de prijzen die we hanteren hoger zijn dan de gemiddelde bril bij de klassieke opticien. Maar lager dan de marges dat de “premium luxery brands” aanrekenen. Omdat er een gigantische logo op de bril staat zijn sommige mensen klaar om daar veel geld aan te besteden. Maar tussen ons, en de klant weet het, die brillen zijn die echt in Italië gemaakt? Daar licht de schande ! Wij trekken soms ons ogen open op de kwaliteit van die befaamde parfum merken die plots ook brillen maken. De investering dat onze klanten doen, zal besteed worden aan beter materiaal, aan 5 personeelsleden. Is dat niet super concreet en een super investering in lokaal economie.
Een bril op maat, draagt u dagelijks, het is zoals een goed matras. Het veranderd u dag en uw humeur dag in dag uit ! Ik begrijp dat het niet aan iedereen gelegen is om bij ons een bril te kopen. Het is ook niet mijn ambitie, liever kwaliteit dan kwantiteit.
S: Naast volledig op maat brillen maken, creëerde u samen met uw team tijdens de lockdown een eerste pret-à-porter collectie. Vanwaar dit idee en gebruikt u dan dezelfde materialen?
Tijdens de eerste lockdown, had ik besloten om ons personeel aan het werk te houden. Het was voor hen en voor mij belangrijk. Op een bepaald moment hadden we al onze bestellingen afgewerkt en kwamen we met het idee. Het kwam goed uit, aangezien we eindelijk tijd hebben, om er werk van te maken.
De eerste pret-à-porter lijn MADE IN BELGUM in het buffelhoorn. Als dat geen wereld primeur is! We zijn begonnen met 8 modellen, gebaseerd op de evergreens , het zijn vormen die we vaak opnieuw tekenen. Samen hebben we terug geblikt op de voorbije jaren en klanten fiches terug boven gehaald. “De bril van Mr Jansens, dat was een mooie”. “Of weet je nog de bril van …” Heel fijne dag gehad met het team.
Voor de maten, zijn we opnieuw in ons klantenbestand gegaan. Alle gezichtsbreedte en neusmaten op een tabel plaatsen en de meest voorkomende gebruiken voor de collectie. Als dat geen concreet markt onderzoek is. Vervolgens hebben we samen gezocht naar de beste manier van werken. Dat was iets nieuws voor ons. Hoe de verschillende stappen optimaliseren? Nu hebben we besloten om nog verder te gaan en een half maatwerk aan te bieden met deze collectie. We gaan de modellen in 3 maten uitvoeren. Ook in acetaat. De bedoeling is om een goede starters prijs de bieden aan wie geen maatwerk wenst, maar toch ambachtswerk. En ook voor onze klanten uit het buitenland die geen tijd hebben om 3 maanden te wachten. In de toekomst gaan we verder werken aan nieuwe vormen om een groter gamma aan te bieden.
Ik begrijp dat het niet aan iedereen gelegen is om bij ons een bril te kopen.
Het is ook niet mijn ambitie, liever kwaliteit dan kwantiteit.
S : Welke zijn uw grootste inspiratie bronnen voor deze modellen?
De modellen hebben we genoemd naar grote jazz artiesten, ik luister graag naar jazz en voel me daar goed bij. Bovendien improviseren wij ook tijdens het maken van een bril in het natuurlijk materiaal. We werken ook op feeling en met onze emoties. Elk muziekstuk zal net iets anders zijn, hetzelfde geldt voor onze collectie.
Dus Toots, Django, Ron, Nina, Dave, Stan, Ella, …
S : Vaak is de persoon die voor ons zit wanneer wij iets maken de beste inspiratie. Hoe werkt dat voor u? Is het aangewezen als klant dat je reeds al een Pinterest moodboard hebt gemaakt van wat je zelf mooi vindt?
Het gebeurt wel dat de klant met zijn moodboard komt. Waarom niet. Ik vind het zelf leuk om details te integreren in zijn creatie. Maar meestal weten de klanten vooral wat ze niet willen.
S: Hoe ziet u de evolutie van uw business. Ik heb gezien dat er naast veel handwerk ook moderne tools worden gebruikt om praktische aspecten te verfijnen. Denk je dat iedereen binnen afzienbare tijd zijn bril thuis zal kunnen printen?
Wie weet, maar er komt toch veel bij kijken. Ik ken een tiental opticiens die ook een 3D printer hebben gekocht of een computergestuurd freesmachine hebben aangeschaft. En denken dat “Hey, ik maak mijn brillen zelf, ik zet er een jonge gast erachter en voor uit met de productie, dikke winst !”. En hun toestel staat nu te koop op marketplace. Als zelfs een opticien het niet kan, die toch wat noties heeft van hoe een bril “moet” zijn, heb ik twijfels over de DIY tendens. Er komt veel bij te kijken. De bril moet goed zitten, niet te vast, niet glijden. De glazen moeten perfect erin zitten en blijven, de paramedische kant van de bril moet ook in acht genomen worden en zo voort.
S: Zoals ik zelf vermoed ik dat vele lezers ook benieuwd zijn naar het prijskaartje van een hand gemaakt stuk. Net zoals bij ons zijn er bepaalde parameters zoals de stof, afwerking, details, aantal uren handwerk, die invloed hebben op de prijs. Kan je dit toelichten?
Vanaf het begin werk ik op basis van een pakket. Geen zin om telkens verschillende prijs offertes te maken voor elke creatie. Keep it simple. Een volledige bril met alles erop en eraan zoals het hoort. Geen goedkope afwerkingen om de prijs te drukken. Wij zijn en moeten fier zijn op wat we gemaakt hebben. De prijs wordt bepaald door het materiaal keuze van de klant. Dus een bril op maat in het acetaat start aan 1 300€, of dat de bril nu roos of bruin is, rond of vierkantig, de prijs is dezelfde. Een bril in het metaal komt op 1700€. Een bespoke bril in het buffelhoorn start vanaf 2100€. Een bril in het hout is 2500€. Half maatwerk 18kt goud komt op 3950€. Schildpad start aan 4000€ tot … Hier speelt de kleur wel een belangrijke rol. Zwarte schildpad is de basis, daarna, hoe lichter hoe hoger de prijs. Bruin, amber, gevlekt, en blond tot extra blond.
Daarnaast zijn er tal van combinaties mogelijk zoals metalen veren op een hoorn voorstuk. En er zijn ook tal van opties, zoals 3D volume, geplooide hoekstukken, incrustaties van galuchat leder, parelmoer of zelfs zilver .
Voor het half maatwerk is het ook zeer eenvoudig: 950€ voor acetaat, 1200€ voor buffelhoorn. Er zijn 3 maten voorzien.
S : Wanneer iemand één bril laat maken die perfect zit, kan die dan zolang die wil exact dit model laten kopiëren in andere materialen en blijft de prijs dan dezelfde?
Ja dat doen we geregeld. Een klant die een tweede wenst met zonneglazen, of enkel als leesbril. De prijs zakt met 150€ voor acetaat en hoorn. De klant kan voor zijn replica voor een ander materiaal kiezen als hij wenst.Er zijn details die niet standaard zijn waar hij toch nog keuze heeft zoals de vorm van de klinknagels of de vorm van de veren.
S : Ik heb begrepen dat ook u dit van uit een passie bent opgestart en zelf verrast was door het succes tijdens de opstart en erna. Wat heeft u daarvoor u zelf uit geleerd als jonge ondernemer?
Uit mijn ervaring wist ik dat er vraag naar was, maar had de vraag onderschat. De personen die me toen begeleide waren niet zo enthousiast met mijn project. Een beetje terughoudend zelfs, er waren geen vergelijkpunten in België. Dus voor iemand die noch gevoel heeft voor maatwerk, noch voor ambachtswerk is het niet evident om een klaar business plan uit te dokteren.
Mijn theoretische schatting voor het eerste jaar was 12 brillen op maat. Eentje per maand lijkt mij haalbaar. In de werkelijkheid heb ik er in het eerste bijna 120 brillen gemaakt.
Mijn interne organisatie was nog niet op punt om zo’n volume vanaf het eerste jaar te kunnen opnemen. Er was ook geen personeel. Ik moet zeggen dat mijn vrouw en ik toen veel gewerkt hebben om zo veel mogelijk mijn beloftes na te komen. Na 6 maanden heeft er iemand met mij contact genomen om een stage te komen lopen in het ontwerpen en maken van brillen. Dorian, werkt hier nu voltijds sinds 5 jaar.
S : Mocht dit niet zijn gelukt, waar hadden we u dan mogelijk wel gevonden?
Ons plan B was dan om meer een doorsnee opticien te worden die merken aankoopt en verkoopt, om het heel cru uit te drukken. Dat was on backup plan, daarom hebben we sinds het begin ook buitenhuis merken verdeeld. We verdelen een vijtal premium brillen merken. Enkel “independent brands” waarvan ik weet waar ze geproduceerd zijn. Want de kwaliteit van een bril is niet enkel te vinden bij een label, maar ook bij de fabrikant. Zij zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit. En bij ons geen parfum of auto merken 😉
Maar op langer termijn wens ik dit verminderen en enkel mijn producten verkopen, want ik ben fier om te mogen zeggen dat we ons plan B niet meer nodig hebben.
What can we say? When in Brussels, spring even binnen in de prachtige winkel en de über sympathieke Ludovic en zijn team en ontdek hoe bijzonder elegant en anders een handgemaakte bril kan zijn.
Lunetier Ludovic zit netjes verscholen in een zijstraat van de Zavel en is evenzeer de omweg waard!
Net zoals de meeste andere goede adressen werken ze ook enkel op afspraak, welke u makkelijk via hun website kan maken.
Adres Lunetier Ludovic
Lunetier Ludovic
Ernest Allard straat, 14
1000 Brussel
Dinsdag tot Zaterdag van 10u tot 18u30
Maandag en Zondag : Zzzzzz….
Merci Ludovic